«« do wejścia do Biblioteki 
 «« spis tekstów rodzimych 

 krok wstecz »» 

dla TYCH, którym źle się czyta na czarnym tle »» 

Teksty oryginalne

Pieśń o Wiklefie 

 autor: 
Jędrzej Gałka z Dobczyna
 data: 
ok. 1449 roku
 nota: 
Pieśń sławiąca Wiklefa i jego pomysł reformowania skostniałego kościoła katolickiego, jest najdawniejszym znanym utworem polskiej reformacji. Mimo, iż sam wiersz powstał około połowy XV wieku to jednak najstarsze odpisy pochodzą z połowy następnego stulecia.
Autor (zm. po 1451 roku) był profesorem na Akademii Krakowskiej. Duchowny, wykształcony teolog, zwolennik husytyzmu.
Bohater wiersza, Jan Wiklef (ok. 1329-1384) - początkowo pracował w kancelarii angielskiego króla i walczył z różnymi roszczeniami papiestwa wobec władzy świeckiej. Potem, już jako profesor w Oxfordzie, wydał swe poglądy w traktatach - "De ecclesia" i "De protestate papae". Głosił, że majątek przeszkadza klerowi w sprawowaniu swych obowiązków duchownych, a później także, że cały ustrój Kościoła jest niezgodny z Ewangelią i że jedyną pełnoprawną głową kościoła jest Chrystus, a nie papieże. Był za upowszechnieniem przekładów Ewangelii i za jej swobodną interpretacją. Atakował także inne doktryny, m.in. o sakramentach.
70 wersów, 14 zwrotek
 


Lachowie, Niemcowie,
wszystcy językowie,
wątpicie li w mowie
i wszemu pisma słowie,
Wiklef prawdę powie.

Jemuż nie rownego
mistrza pogańskiego
i krześcijańskiego,
ani będzie więcszego
aż do dnia sądnego.

Kto chce tego dowieść,
ta jest o nim powieść;
kto k niemu przystąpi
i w jego drogę wstąpi,
nigdy z niej nie zstąpi.

Od boskich rozumow
aż do ludzkich umow -
rzeczy pospolite
wiele mędrcom zakryte
uczynił odkryte.

O cyrkwnej jedności,
kościelnej świątości,
Antykrysta włości,
niniejszych popow złości
popisał z pełności.

Krystowi kapłani,
od Krysta wezwani,
jegoż naśladują
i skutki ukazują,
co z ksiąg rozkazują.

Cesarszczy popowie
są antykrystowie,
jich moc nie od Krysta,
ale od Antykrysta
z cesarskiego lista.

Pirzwy pop Lasota
wziął moc od chobota
Konstantyna smoka,

jegoż jad wylan z boka
w cyrkwi rok od roka.

Lasota się trudził,
Szatan go pobudził,
by cesarzem łudził
w imieniu ji obłudził.
Rzym na niem wyłudził.

A po niem laicy
obłudzeni wszyccy -
przetoż ich dziedzicy,
namiastkowie stradnicy,
są w wielikiej tszczycy.

Chcem li tszczyce zabyć,
a pokoja nabyć,
musimy się modlić
Bogu, a miecz naostrzyć,
antykrysty pobić.

Nie żelaznym mieczem
Antykrysta zsieczem;
Święty Paweł z lista
rzekł: "zabić Antykrysta
słowem Jezu Krysta".


Prawda - rzecz Krystowa,
łeż - Antykrystowa;
prawdę popi tają,
iże się jej lękają,
leż pospolstwu bają.

Kryste przez twe rany,
racz nam dać kapłany,
jiżby prawdę wiedli,
Antykrysta pogrzebli,
nas k tobie przywiedli.









nie - nie ma












umow - myśli, rozumów







niniejszych popow - obecnych księży




jegoż naśladują i skutki ukazują, co z książ rozkazują
- Chrystusa naśladują i w praktyce, w życiu spełniają to, co
wykładają z Pisma Świętego

cesarszczy popowie - papistowscy, rzymscy księża



z cesarskiego lista - legendarny dokument "Donatio
Constantini"; według średn. podania papież Sylwester I uleczył
cesarza Konstantyna Wielkiego (ok. 280-337) z trądu i ochrzcił go,
za co otrzymał całą Italię jako państwo kościelne
od chobota... - (chobot = ogon) od ogona smoka, który był znakiem cesarza Konstantyna




łudził - zwodził, okłamywał
w imieniu ji obłudził - w majątku (kościelnym) go zwiódł


po niem laicy - po nim (tj. Konstantynie) świeccy


namiastkowie stradnicy - biedni potomkowie
w... tszczycy - w smutku, żalu

zabyć - zapomnieć







por. z Biblii 2 List Pawła do Tesaloniczan 2:8 i do Efezjan 6:11,
o zbroi Bożej











wiedli - wywodzili

PODSTAWY TEKSTU i PRZYPISÓW:
    - "Poeci polscy od Średniowiecza do Baroku" - PIW - Warszawa 1977 - oprac. Kazimiera Żukowska

 OPRACOWANIA:
    (polecane przez Warownię.pl oznaczone "###")

   - Pieśń o Wiklefie ###

 Katalog zbiorów Biblioteki 

 Spis tekstów 

 Góra 

 Powrót 

  © Xezaar